Chổi than máy phát điện là gì? Chức năng và tác dụng

Khi nhắc tới chổi than các bạn sẽ nghĩ đến ngay các loại chổi than dành cho máy khoan, máy cắt. Đây là một bộ phận rất quan trọng của máy phát điện, hỗ trợ và cung cấp nguồn điện cho máy. Chổi than máy phát điện chắc hẳn là thuật ngữ mà người dùng máy hiếm khi nghe và để ý tới. Để tìm hiểu rõ và chi tiết hơn về chiếc máy của bạn. Hãy tham khảo ngay bài viết của chúng tôi về khái niệm, tác dụng và chức năng của chổi than trong máy phát điện nhé!

1, Tìm hiểu chung về chổi than máy phát điện

Chổi Than Máy Phát điện

Chổi than là bộ phận có khả năng dẫn điện, có nhiệm vụ chuyển đổi dòng điện qua các bộ phận Stator và Rator. Chổi than được làm từ than đá có cấu tạo đơn giản. Chúng thường có hình dạng dẹp, cắt thành các dạng que hoặc lá một phần nhọn tiếp xúc với bộ phận tạo ra điện. Vật liệu than này có khả năng dẫn điện tốt và chịu được nhiệt độ cao. Là một phần quan trọng không thể thiếu trong máy phát điện.

Máy phát điện có thể sử dụng mấy loại chổi than?

Hiện nay trên thị trường phổ biến 4 loại chổi than là: chổi than đơn, kép, chổi than tách và chổi than kết cấu Sandwich. Mỗi dòng máy phát điện sử dụng một loại chổi than khác nhau. Cùng chúng tôi tìm hiểu kỹ hơn về 4 loại chổi than thông qua những thông tin sau:

• Chổi than đơn (Paired brush): Đây là loại chổi than đơn giản nhất. Có hình dáng dẹp và được cắt thành que lá. Loại chổi than này thường được sử dụng cho các dòng máy phát điện có công suất nhỏ như máy phát điện gia đình,…
• Chổ than kép (insert/cored brush): bao gồm 2 chổi than được ghép và liên kết với nhau thông qua một dây cáp nối. Có khả năng chống mài mòn tốt.
• Chổi than tách (Split brush): là loại có thể tách ra thành hai hay nhiều miếng. Không cần phải gắn liền hay liên kết như chổi than kép. Ngoài ra, chổi than này có thể di chuyển cùng nhau, có thể làm cùng vật liệu hoặc khác vật liệu.
• Chổi than kết cấu sandwich (Sandwich brush): Đây là loại chổi than đặc biệt với thiết kế đa lớp. Thay vì chỉ sử dụng một lớp than đá, chúng sẽ chồng các lớp vật liệu khác nhau để cải thiện hiệu suất và độ bền của chổi than. Các vật liệu bao cọc lớp than đá là: graphite, carborundum, đồng, đồng phủ bạc, hay vật liệu composite..

Chổi than kết cấu sandwich có thể cung cấp nhiều lợi ích như tăng độ bền, giảm ma sát, tăng hiệu suất dẫn điện và chống cháy. Để đưa ra sự lựa chọn phù hợp nhất, các bạn cần xem xét nhu cầu và công suất của máy.

Tác dụng của chổi than đối với máy phát điện

Các bạn đã hình dung được mục đích chính của chổi than đối với máy phát trong phần mở đầu. Vậy ngoài khả năng dẫn điện tốt, chổi than còn có những tác dụng hữu ích nào?

• Dẫn điện: Khi vận hành máy phát, chổi than tiếp xúc với bộ phận cung cấp điện và chuyển đổi dòng điện từ nguồn vào rotor (bộ phận quay) của máy phát điện. Qua quá trình này, chúng giúp dẫn điện từ động cơ đến bộ phận tĩnh và bộ phận quay. Tạo nên một vòng dòng liên tục.
• Tạo ma sát: Ngoài tác dụng dẫn điện, chổi than có thể tạo ra ma sát khi tiếp xúc với stator. Điều này giúp loại bỏ các chất cặn, bụi và chất bẩn khác trên bề mặt của bộ phận tạo ra điện. Đảm bảo tiếp xúc tốt và đạt hiệu suất cao trong quá trình phát điện.
• Điều chỉnh độ tiếp xúc: Chổi than có thể điều chỉnh độ tiếp xúc với bộ phận tạo ra điện. Việc điều chỉnh này đảm bảo sự tiếp xúc chặt chẽ và ổn định giữa chổi than và bộ phận tạo ra điện. Tối ưu hóa hiệu suất truyền tải điện và giảm thiểu mất năng lượng do tiếp xúc không tốt.
• Tính ứng dụng cao: Ngoài việc sử dụng cho máy phát điện. Chổi than còn được dùng cho rất nhiều các dòng máy khác nhau như: động cơ ô tô, động cơ tàu thủy, các loại máy gia đình máy sấy, máy hút bụi,…

Chổi than được sử dụng khá phổ biến cho những thiết bị từ công suất nhỏ đến công suất lớn. Đây là bộ phận được ứng dụng nhiều trong đời sống hiện nay.

2, Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của chổi than máy phát điện

Nếu khả năng vận hành máy phát điện có dấu hiệu bị yếu đi. Ngoài những lỗi cơ bản về máy phát điện, cũng có thể nguyên nhận do chổi than của máy bị mài mòn. Thay vì quá lo lắng và đem máy ra cửa hàng để rồi “mất tiền oan”. Các bạn có thể xem xét lại và thay thế chổi than.

Cấu tạo chung của chổi than

Ở phần 1 chúng ta đã được biết hình dạng của chổi than là như thế nào? Với thiết kế như một chiếc bàn chải, đầu than hình dẹp, đầu còn lại quấn quanh bởi dây động. Đầu cuốn này được dùng để gắn vào giá đỡ trên động cơ máy.

Cấu Tạo Của Chổi Than

Lò xo hay dây cuốn đồng được gắn cùng phần than phía trên đươc gọi là “nhíp” . Trong một miếng than sẽ được thiết kế bao gồm dây dẫn của máy phát điện. Dây này sẽ có kích thước từ 3 đến 5mm. Phần này sẽ được gắn keo hoặc sử dụng chốt.

Nằm ở phía ngoài miếng than sẽ được đánh dấu miếng than đang nằm ở khoảng nào, đã bị mòn hay chưa. Điều này sẽ giúp cho người dùng nắm bắt được tốc độ mòn của chổi than.

Nguyên lý hoạt động của chổi than trong máy phát điện

Chổi than có nguyên lý hoạt động cực kỳ đơn giản đó là dẫn điện và tạo ma sát. Đầu của miếng than sẽ tiếp nhận lực đẩy của lò xo, tiếp xúc liên tục. Tạo ra ma sát trên cổ góp điện giúp rotor được cấp điện liên tục.

Khe rộng giữa chổi than và giá đỡ sẽ rơi vào khoảng 0,8 đến 1mm giúp đầu carbon có thể di chuyển tốt hơn và nhanh hơn. Nếu khoảng cách này lớn hơn hoặc nhỏ hơn mức yêu cầu thì sẽ khiến chổi than vị hỏng. Ảnh hưởng tới khả năng vận hành của máy phát điện.

3, Cách thay thế chổi than nhanh chóng và hiệu quả

Sau thời gian dài sử dụng máy phát điện, bạn cảm thấy khả năng vận hành của máy giảm đi . Hãy tiến hành kiểm tra xem chổi than có bị mòn nhiều không và tiến hành thay thế. Tham khảo các bước thay thế chổi than của máy phát sao cho đúng cách nhất:

• Hãy chuẩn bị công cụ và tắt máy phát: Các công cụ cần sử dụng để mở máy phát điện đó là tua vít, kìm. Trước khi bắt đầu tháo ốc vít, hãy đảm bảo máy phát của bạn đã được tắt hoàn toàn.
• Tháo vòng bi bạc đạn:  Các bạn tiến hành tháo bạc đạn trước, sau đó tìm tất cả chổi than của máy và thay cùng một thể. Nên ghi nhớ vị trí của từng của ốc để dễ dàng thay chổi than mới.
• Kiểm tra và làm sạch: Hãy kiểm tra xem các ốc vít, bạc đạn và các vòng xung quanh có dính cặn hoặc bụi bẩn không. Tiến hành lau chùi và làm sạch.
• Lắp chổi than mới: Ghi nhớ thứ tự từng ốc vít. Thao tác lắp thì các bạn sẽ lắp chổi than vào trước sau đó mới lắp bạc đạn. Đảm bảo đúng thứ tự tháo ban đầu. Sau đó lắp lại vỏ máy phát.

Sau khi hoàn thành tất cả các bước trên, lắp và đưa tất cả ốc vít về vị trí cũ. Hãy kiểm tra xem chúng có tiếp xúc ổn định và đúng cách với bề mặt tạo ra điện. Khi đã hoàn thành, hãy khởi động lại máy phát điện và thử nghiệm để đảm bảo rằng chổi than mới hoạt động một cách chính xác.

Trên đây là khái quát các kiến thức về chổi than máy phát điện. Mayphatnhapkhau hy vọng rằng bài viết sẽ mang đến những kiến thức hữu ích về máy phát điện cho các bạn.